آزمون ناپارامتری همگنی حاشیه ای Marginal Homogeneity Test
Marginal Homogeneity Test
قبلاً و در مقالهای دربارهی آزمون مک نمار McNemar’s Test صحبت کردیم. در آنجا توضیح داده شد آزمون مک نمار هنگامی که کمیت وابسته دوگانه Dichotomous باشد و در دو گروه یا زمان وابسته مورد بررسی قرار گیرد، استفاده میشود.
به همین ترتیب بیان کردیم که آزمون ناپارامتری کوکران Cochran’s Q Test برای تعیین اینکه آیا در یک کمیت وابسته دوگانه بین سه یا چند گروه مرتبط تفاوتی وجود دارد یا خیر استفاده میشود.
آزمون ناپارامتری همگنی حاشیه ای Marginal Homogeneity Test را میتوان در ادامه همان آزمونهای مک نمار و کوکران تعریف کرد. این آزمون هنگامی مورد استفاده قرار میگیرد که کمیت وابسته به جای دوگانه بودن (یعنی همانند آنچه در آزمون مک نمار وجود دارد) به صورت پاسخ چند جمله ای Multinomial Response بیان میشود. با این حال کمیت مستقل آن همانند آزمون مک نمار به صورت دو گروه یا دو زمان به هم مرتبط، تعریف میشود.
مشابهت آزمون همگنی حاشیه ای با آزمونهای مانند مک نمار و کوکران در این است که این آزمونها در مراحل مختلف زمانی و یا در گروههای مرتبط، بر روی افراد یکسانی انجام میشوند. بیایید در این زمینه یک مثال ببینیم.
مثال آزمون Marginal Homogeneity
Example
محققی میخواهد به بررسی اثر استشمام بوی قهوه بر انتخاب انواع رایحههای عطر، بپردازد. او از افراد مطالعه میخواهد ابتدا چهار نوع مختلف عطر را بو کرده و یکی را که به نظر آنها بهترین رایحه را دارد انتخاب کنند. نتایج این مرحله در فایل دیتا ستون با نام Aroma_Coffee_Before آمده است.
در مرحلهی بعد از همان افراد خواسته شده است که ظرف شامل قهوه را برای لحظاتی استشمام کنند. سپس بار دیگر چهار نوع عطر را بو کرده و نظر خود را دربارهی بهترین نوع رایحه عطر گزارش کنند. نتایج در ستون Aroma_Coffee_After آمده است.
فایل دیتا این مقاله را میتوانید از اینجا Marginal Homogeneity Test دریافت کنید. در تصویر زیر بخشی از دادهها را مشاهده کنید. مطالعه بر روی 57 نفر انجام شده است.
همانگونه که گفتم هدف از مطالعه این است که دریابیم آیا استشمام بوی قهوه میتواند بر نظر افراد در انتخاب رایحههای مختلف عطر اثرگزار باشد یا خیر.
جهت انجام تحلیل ناپارامتری Marginal Homogeneity Test دو مسیر و رویه جداگانه در نرمافزار SPSS وجود دارد. من در ادامه هر یک را توضیح میدهم.
Analyze → Nonparametric Tests → Legacy Dialogs → 2 Related Samples
با استفاده از مسیر بالا، پنجره زیر با نام Two Related Samples Tests برای ما باز میشود.
در این پنجره که مربوط به تنظیمات آزمونهای ناپارامتری دو نمونه وابسته در نرمافزار SPSS است، آزمون Marginal Homogeneity را انتخاب میکنیم. همچنین ستونهای انتخاب رایحههای عطر قبل و بعد از استشمام قهوه در کادر Test Pairs قرار میگیرند.
خب، حال OK کنید و در ادامه نتایج و خروجیهای نرمافزار SPSS را مشاهده کنید.
نتایج آزمون همگنی حاشیهای
Results
در پنجره Output میتوانید خروجی به دست آمده از آزمون ناپارامتری Marginal Homogeneity Test را ببینید. نتایج، در جدول Frequencies آمده است.
در این جدول میتوانیم به فرضیه اثرگزار بودن قهوه بر انتخاب رایحه عطر، پاسخ دهیم.
نتیجه جدول بالا نشاندهنده تاثیر معنادار قهوه بر انتخاب نوع عطر است $ \displaystyle \left( {MH Statistics=61.00,\begin{array}{*{20}{c}} {} & {P-value=0.040} \end{array}} \right)$. این مطلب به معنای آن است که افراد بعد از استشمام بوی قهوه نظر متفاوتی در انتخاب رایحه عطر مورد علاقه خود داشتهاند.
مسیر دیگری در نرمافزار SPSS جهت اجرا آزمون همگنی حاشیهای وجود دارد. این مسیر در ورژنهای جدید نرمافزار SPSS قرار داده شده است و به نظرم دارای نتایج و خروجیهای بیشتری است.
Analyze → Nonparametric Tests → Related Samples
هنگامی که از مسیر بالا جهت انجام آزمونهای ناپارامتری در نمونههای وابسته استفاده میکنیم، پنجره زیر با نام Nonparametric Tests Two or More Related Samples برای ما باز میشود. در تصویر زیر آن را ببینید.
ما با استفاده از این مسیر و پنجره تنظیمات بالا، میتوانیم انواع آزمونهای ناپارامتری را که به بررسی دو یا چند گروه وابسته میپردازد، انجام دهیم. در ادامه به توضیح هر کدام از بخشها و تبهای این پنجره میپردازیم.
در این تب دو گزینه وجود دارد. انتخاب هر کدام به شما اجازه میدهد که هدف از آزمون ناپارامتری خود را مشخص کنید.
- Automatically compare observed data to hypothesized
با انتخاب این گزینه به نرمافزار اجازه میدهیم، بر مبنای نوع دادهها و تعداد گروههای وابسته، آزمون مناسب را انتخاب کند. بر این مبنا نرمافزار، آزمونهای McNemar's, Cochran's Q, Wilcoxon matched-pair Signed-Rank و Friedman's 2-way ANOVA را انجام میدهد. معمولاً به صورت پیشفرض همین گزینه را میپذیریم.
- Customize analysis
هنگامی که میخواهید تنظیمات آزمون را به صورت دستی در تب Settings اصلاح کنید، این گزینه را انتخاب کنید. انتخاب این گزینه به شما امکان میدهد تا کنترل دقیقی بر آزمونهای انجام شده و گزینههای آنها داشته باشید. سایر آزمونهای ناپارامتری موجود در برگه تنظیمات عبارتند از Sign test، Marginal Homogeneity، و یک فاصله اطمینان (براورد Hodges-Lehmann) نیز برای نمونههای با دو گروه موجود است. همه این موارد را میتوانید در تب Settings مشاهده کنید.
Fieldsبا استفاده از گزینههای این تب، ستونهای انتخاب نوع دلخواه عطر، قبل و بعد از استشمام بوی قهوه، را وارد نرمافزار میکنیم.
Settings
در این تب میتوانیم انواع آزمونهای ناپارامتری قابل انجام برای نمونههای وابسته را مشاهده کنیم. هنگامی که در تب Objective گزینه Automatically compare observed data to hypothesized را انتخاب میکنیم، در تب Settings نیز به صورت پیشفرض گزینه Automatically choose the tests based on the data فعال است.
همانگونه که قبلاً نیز گفتیم، انتخاب این گزینه سبب میشود که نرمافزار به صورت خودکار و بر مبنای نوع و تعداد گروههای وابسته، آزمون آماری ناپارامتری مناسب دادهها را برای ما انجام دهد.
با این حال انتخاب گزینه Customize tests باعث میشود، به دلخواه بتوانیم آزمون ناپارامتری مورد علاقه را انجام دهیم. در تصویر زیر این آزمونها را ببینید.
در پنجره بالا، آزمون Marginal Homogeneity مشخص و انتخاب شده است. همانگونه که مشخص شده است این آزمون جهت بررسی Change در دادههای Multinomial قرار داده شده است.
با Run کردن خروجیها و نتایج زیر به دست میآید.
نتیجه به دست آمده بیانگر تاثیر معنادار استشمام بوی قهوه بر Change شدن نظرات افراد در انتخاب رایحه دلخواه عطر است.
در گراف زیر Change شدن نظرات افراد قبل و بعد از استشمام قهوه، آمده است.
گراف بالا نشان میدهد، بیشترین Change مربوط به عطر با رایحه A بوده است. افرادی که قبل از استشمام بوی قهوه به نوع A عطر اظهار علاقه کرده بودند، پس از استشمام قهوه، به رایحههای از نوع D و B اظهار تمایل کرده بودند. به همین ترتیب افرادی که عطر B را انتخاب کرده بودند به عطرهای نوع C و D اظهار علاقه کردند.
در همان تب Settings و از بخش Test Options میتوانیم به دلخواه خود سطح معناداری و فواصل اطمینان را قرار دهیم. نرمافزار SPSS به صورت پیشفرض این اعداد را به ترتیب 0.05 و 95.0 درصد قرار داده است.
چگونه به این مقاله رفرنس دهیم
GraphPad Statistics (2023). Marginal Homogeneity Non-parametric test with SPSS software. Statistical tutorial and software guides. Retrieved Month, Day, Year, from https://graphpad.ir/marginal-homogeneity-spss/.php
For example, if you viewed this guide on 12th January 2023, you would use the following reference
GraphPad Statistics (2023). Marginal Homogeneity Non-parametric test with SPSS software. Statistical tutorials and software guides. Retrieved January, 12, 2023, from https://graphpad.ir/marginal-homogeneity-spss/.php
ارایه خدمات تحلیل و مشاوره آماری
گراف پد برای شما خدمات مشاوره و انجام انواع تحلیلهای آماری را ارایه میدهد. جهت دریافت نکات بیشتر بهتر است با ما تماس بگیرید.