رسم نمودار پراکنش Scatter Plot با استفاده از نرم افزار SPSS

توضیحات برگرفته شده از کتاب روش های پیشرفته آماری و کاربردهای آن

Scatter Plots

در مطالعات و موضوعات مرتبط با ضرایب همبستگی، رسم نمودارهای پراکنش و یا همان Scatter Plot خود را نشان می‌دهد. نمودارهای پراکنش می‌توانند به ما فهم بهتر و دقیق‌تری از نحوه ارتباط بین Variableها ارایه کنند.

از نمودارهای پراکنش هنگامی استفاده می‌کنیم که بخواهیم چگونگی ارتباط دو یا چند کمیت عددی Scale با یکدیگر را نشان دهیم. این نمودارها کاربردهای زیادی در مباحث رگرسیون و همبستگی میان کمیت‌ها دارند و یکی از بهترین راه‌ها و ابزارها‌ی پی بردن به الگوهای رابطه‌ی بین کمیت‌ها می‌باشند، فهم آ‌ن‌ها آسان بوده و اطلاعات مناسبی را در مورد داده‌ها در اختیار محقق می‌گذارد.

در واقع معمولاً از نمودارهای پراکنش به منظور نشان دادن ارتباط و یا عدم ارتباط و وابستگی میان دو یا چند مجموعه از داده‌ها استفاده می‌شود.

نمودارهای پراکنش را می‌توانیم با استفاده از مسیر زیر در نرم افزار SPSS رسم کنیم.

Graphs → Chart Builder

مسیر رسم انواع نمودارها در نرم‌افزار SPSS

با رفتن به این مسیر، پنجره زیر با نام Chart Builder که جهت رسم و طراحی انواع گراف‌هایی آماری از آن استفاده می‌شود، برای ما باز می‌شود. در این پنجره و محیط نرم افزار SPSS قابلیت و امکنات فراوانی جهت ترسیم انواع نمودارهای آماری قرار داده شده است. نمودار پراکنش در تصویر زیر مشخص شده است.

مسیر رسم نمودار پراکنش Scatter Plot در نرم‌افزار SPSS

مثال‌های رسم نمودارهای پراکنش

Examples

بیایید با یکدیگر چند مثال که در آن‌ها به رسم نمودارهای پراکنش می‌پردازیم، حل کنیم. فایل دیتا این مثال را می‌توانید از اینجا دریافت کنید. در تصویر زیر بخشی از فایل دیتا را میـوانید مشاهده کنید.

به عنوان مثال من می‌خواهیم نمودار پراکنش بین وزن بدن و chol را به دست بیاورم. مطابق تصویر زیر آن‌ها را قرار می‌دهم.

من در این نمودار body weight را در محور x و chol را در محور y، قرار داده‌ام. گراف به دست آمده را می‌توانید در شکل زیر ببینید.

همان‌گونه که در این گراف دیده می‌شود، با افزایش وزن، شاخص chol نیز افزایش پیدا می‌کند. با این حال نمودارها و گراف‌ها صرفاً به ما یک دید و شِمای بصری و توصیفی می‌دهند، لازم است با استفاده از تحلیل‌های استنباطی بیشتر مانند ضرایب همبستگی، به بررسی دقیق‌تر ایده مثبت بودن رابطه بین body weight و chol بپردازیم.

به عنوان مثال دیگر فرض کنید می‌خواهیم نمودار پراکنش بین crp و sbp را در بین زنان و مردان به دست بیاورم. مطابق تصویر زیر آن‌ها را قرار می‌دهم.

تنظیمات رسم نمودار پراکنش بین crp و sbp در بین زنان و مردان

من در این نمودار crp را در محور x و sbp را در محور y و جنسیت Gender را به عنوان Set color قرار داده‌ام. گراف به دست آمده را می‌توانید در شکل زیر ببینید.

نمودار پراکنش بین crp و sbp در بین زنان و مردان

در این گراف، مردان و زنان از یکدیگر متمایز شده‌اند. به نظر می‌رسد رابطه بین crp و sbp در زنان قوی‌تر از مردان است. با این حال این ایده باید آزمون شود.

بیایید یک مثال دیگر را نیز با یکدیگر حل کنیم. فرض کنید می‌خواهیم نمودار پراکنش بین crp ،chol و sbp را هم‌زمان با هم در یک گراف رسم کنیم. در این گراف علاقمند هستیم فعالیت بدنی افراد نیز که در سطوح کم، متوسط و زیاد، تعریف شده است، قرار گیرد.

برای انجام این کار از تب Basic Elements استفاده می‌کنیم. تصویر زیر را ببینید.

از آن‌جا که می‌خواهیم هر سه شاخص crp ،chol و sbp به طور همزمان در نمودار قرار گیرند، دو محور y خواهیم داشت. من در این نمودار chol را در محور x و crp و sbp را هر کدام در محور y جداگانه قرار می‌دهم.

با استفاده از تب Groups/Point ID، فعالیت بدنی physical activity را به عنوان گروه‌بندی کننده قرار داده‌ام. گراف به دست آمده را می‌توانید در شکل زیر ببینید.

با استفاده از گزینه Columns panel variables، فعالیت بدنی را به عنوان کمیت گروه‌بندی کننده، در تنظیمات پنجره Chart Builder بالا قرار می‌دهیم. در ادامه گراف به دست آمده را مشاهده می‌کنید.

نمودار پراکنش بین crp ،chol و sbp به تفکیک سطوح مختلف فعالیت بدنی

آن‌چه که در این گراف به نظر می‌رسد این است که افراد دارای فعالیت بدنی High دارای اندازه‌های عددی در شاخص‌های قلبی و عروقی کمتری هستند. البته همان‌گونه که می‌دانید لازم است این ایده با استفاده از انواع روش‌های تحلیل استنباط آماری، آزمون و بررسی شود.

در این متن درباره رسم نمودارهای پراکنش با استفاده از نرم‌افزار SPSS و به حالت‌های مختلف صحبت کردیم. همان‌گونه که بیان کردیم ما از نمودارهای پراکنش به منظور بررسی چگونگی و نحوه ارتباط بین دو یا چند کمیت استفاده می‌کنیم. بدیهی است که تعداد حالت‌های مختلف رسم Scatter Plot ها بیشتر از مواردی است که ما در این متن به آن اشاره کردیم. با این حال با اسنفاده از تمرین مداوم می‌توانید به آشنایی در رسم این نوع از نمودارها نیز برسید.

چگونه به این مقاله رفرنس دهیم

GraphPad Statistics (2022). Draw a Scatter Plot using SPSS software. Statistical tutorials and software guides. Retrieved Month, Day, Year, from https://graphpad.ir/scatter-plot-spss.php

For example, if you viewed this guide on 12^th January 2022, you would use the following reference

GraphPad Statistics (2022). Draw a Scatter Plot using SPSS software. Statistical tutorials and software guides. Retrieved January, 12, 2022, from https://graphpad.ir/scatter-plot-spss.php

ارایه خدمات تحلیل و مشاوره آماری

گراف پد برای شما خدمات مشاوره و انجام انواع تحلیل‌های آماری را ارایه می‌دهد. جهت دریافت نکات بیشتر بهتر است با ما تماس بگیرید.

سبد خرید