هنگامی که یک مدل رگرسیونی با استفاده از نرم‌افزار Minitab برازش می‌دهیم در نتایج آزمونی با نام Lack of Fit دیده می‌شود. در این متن می‌خواهیم به این مفهوم بپردازیم. البته از این لینک نیز می‌توانید توضیحات هلپ نرم افزار Minitab را نیز مشاهده کنید. در توضیح Lack of Fit بیان می‌کنیم که ما از هر مدل رگرسیونی چه خطی و چه غیرخطی …
نوشتار را با یک مثال ساده شروع می‌کنیم. به تصویر زیر نگاه کنید. این نتایج مربوط به آخرین روز کاری بورس تهران در تاریخ چهارشنبه 4 تیرماه سال 99 است. همان‌گونه که مشاهده می‌کنید شاخص کل 2.04 درصد و شاخص هم وزن 0.36 درصد، رشد کرده است. ما می‌خواهیم در این نوشتار درباره این اعداد درصدی صحبت کنیم. حال بیایید این اعداد درصد …
گاهی اوقات در یک مطالعه با اعداد متفاوتی روبه‌رو می‌شویم که با سایر اعداد هماهنگی ندارند و اصطلاحاً به آن‌ها داده پرت Outlier Data می‌گوییم. این اعداد به هر دلیلی مثلاً اشتباه سیستمی، اشتباه در اندازه‌گیری، دستکاری دادهها و یا بر اثر پدیده‌ای خارج از کنترل به دست آمده‌اند که سایر نتایج را تحت تاثیر خود قرار داده و آنالیز و تحلیل را …
در شکل زیر می‌توانید اندازه‌های عددی شاخص کل بورس تهران از تاریخ 13870914 تا 13990401 را مشاهده کنید. از اینجا می‌توانید فایل دیتا اندازه‌های عددی شاخص کل در بازه زمانی فوق را دریافت کنید. جالب توجه است که بتوانیم بر روی اعداد شاخص بورس تهران، یک مدل سری زمانی طراحی کنیم. تحلیل با استفاده از نرم‌افزار Minitab انجام شده است. در شکل زیر می‌توانید برازش …
رسم نمودارهای Heat Map از مزایای نرم‌افزار گراف پد به حساب می‌آید. Heat Mapها همان‌گونه که از نام آن‌ها برمی‌آید، گراف‌هایی هستند که براساس شدت و ضعف رنگ‌ها، یا طیفی از رنگ‌های کمرنگ تا پررنگ، اطلاعات و یافته‌های آماری ارایه می‌دهند. در شکل زیر می‌توانید Heat Map اندازه ارتباط و همبستگی بین نمادهای مختلف گروه حمل و نقل در بورس تهران را مشاهده …
بورس #شستا امروز دوشنبه 26 خرداد 99 می‌خواهیم روی یک مدل سخت کار کنیم. “سخت” از جهات زیر کلاً طراحی و برازش مدل بر نمادهای بورس تهران علاوه بر وجود هیجان و رفتارهای غیرعادی که مدل را از حالت علمی خودش خارج می‌کند، یک مشکل بزرگ دارد و آن دامنه نوسان بر قیمت سهام است. این مطلب جلوی حرکت آزادانه و یافتن بهترین نقطه …
یکی از نمودارهایی که با استفاده از نرم افزار گراف پد می‌توان رسم کرد به نام Box and Whiskers Plot معروف است. با استفاده از این گراف‌ها می‌توانیم کمترین، بیشترین، میانه، چارک اول و چارک سوم، دادهها را مشاهده کنیم. در نرم‌افزار GraphPad هنگامی که جدول دادهها به صورت XY، ستونی Column و یا گروهی Grouped باشند، می‌توان این نوع از نمودارها را رسم …
یکی از تحلیل‌هایی که در ورژن‌های جدید گراف پد (8 به بعد) قرار گرفته است، مدل‌های رگرسیون لجستیک Logistic Regression است. همان‌گونه که می‌دانیم وقتی Variable پاسخ ما یعنی Y دو حالتی باشد (بله یا خیر، موفقیت یا شکست، رخداد یا عدم رخداد) و بخواهیم بین پاسخ با Variableهای مستقل یعنی Xها ارتباط و مدل‌بندی ایجاد کنیم، از مدل‌های رگرسیون غیرخطی با نام …
یکی از تحلیل‌هایی که در ورژن‌های جدید گراف پد (8 به بعد) قرار گرفته است، مدل‌های رگرسیون لجستیک Logistic Regression است. همان‌گونه که می‌دانیم وقتی Variable پاسخ ما یعنی Y دو حالتی باشد (بله یا خیر، موفقیت یا شکست، رخداد یا عدم رخداد) و بخواهیم بین پاسخ با Variableهای مستقل یعنی Xها ارتباط و مدل‌بندی ایجاد کنیم، از مدل‌های رگرسیون غیرخطی با نام …
یکی از خوبی‌های نرم‌افزار گراف پد، قابلیت استفاده از آماره‌های توصیفی به جای داده‌های خام در تحلیل است. به معنای آن‌که حتی اگر خود داده‌های اصلی و خام را نداشته باشید و تنها نتایج به دست آمده از دادهها، مثلاً میانگین و انحراف معیار آن‌ها را هم بدانید، می‌توانید به تحلیل آن‌ها بپردازید. این مطلب برای داوران مقالات و پایان‌نامه‌ها که داده‌های اصلی …
در تحلیل‌های XY نرم‌افزار گراف پد، به دنبال بررسی تاثیرگذاری و اندازه ارتباط بین Variableها با یکدیگر هستیم. همچنین در این تحلیل‌ها می‌توانیم انواع پارامترهای مدل را براورد کنیم. در مثال زیر با استفاده از نرم‌افزار گراف پد پریسم، نشان داده‌ایم، چگونه می‌توان نمودارهای XY و اثرگزاری رسم کرد. این مثال با نام Entering replicate data در دسته تحلیل‌های XY و در بخش …
یکی از انواع تحلیل‌های غیرخطی و مثال‌های نوشته شده در نرم‌افزار گراف پد با نام Nonlinear regression – one phase exponential decay در دسته تحلیل‌های XY و در بخش Correlation & Regression قرار دارد. فایل مثال و تحلیل‌های انجام شده را می‌توانید از این لینک دریافت کنید. ما در ویدئو آموزشی زیر به بیان و توضیح این مثال پرداخته‌ایم. نحوه یافتن مدل One …
به دست آوردن اندازه ارتباط و همبستگی بین Variableها از موضوعات مهم در تحلیل‌های آماری به حساب می‌آید. با استفاده از ضریب همبستگی که عددی بین 1- تا 1+ قرار دارد، می‌توان به اندازه اثرگذاری بین کمیت‌ها پرداخت. در نرم‌افزار گراف پد مثالی با نام Correlation در دسته تحلیل‌های XY و در بخش Correlation & regression linear and nonlinear صفحه ورودی نرم‌افزار گراف پد …
بورس البته که اینجا یک سایت بورسی نیست. با این‌حال از آن‌جا که بورس و نمادهای آن، اعدادی است که در طول زمان قرار گرفته‌اند، جالب توجه است که کمی درباره توانایی و قابلیت علوم آماری و به ویژه سری زمانی، در مباحث اقتصادی و بورس صحبت شود. تحلیل تکنیکال با شناسایی نقاط مقاومت، حمایت، سقف و کف خرید و فروش، به دنبال ارزیابی قیمت …
این یک مثال ساده در گراف پد پریسم است. اصولاً هنگامی که می‌خواهیم آموزش نرم‌افزار را شروع کنیم از مثال Frequency Distribution شروع می‌کنیم. با استفاده از این مثال به دنبال یافتن نحوه پراکندگی و توزیع دادهها، هستیم. در نرم‌افزار گراف پد مثالی با نام Frequency distribution در دسته تحلیل‌های Column و در بخش Special uses of column tables صفحه ورودی نرم‌افزار گراف پد …
به دست آوردن انواع آماره‌های توصیفی Descriptive Statistics در همه نرم‌افزارهای آماری انجام می‌شود. ما در این آموزش به موضوع یافتن و به دست آوردن این آماره‌ها با استفاده از گراف پد می‌پردازیم. میانگین، انحراف معیار و فواصل اطمینان از مهمترین آماره‌های توصیفی می‌باشند. در نرم‌افزار گراف پد مثالی با نام Descriptive statistics در دسته تحلیل‌های Column و در بخش Special uses of column tables …
نمودارهای جنگلی Forest Plot به منظور نمایش نتایج به دست آمده از مطالعات مشابه و دارای سوالات و فرضیات همانند و یا همان متا آنالیز، استفاده می‌شوند. در شکل زیر می‌توانید یک Forest Plot که با استفاده از گراف پد رسم شده است را مشاهده کنید. همان‌گونه که از نمودار بالا مشخص است در محور عمودی، نام مطالعه قرار می‌گیرد. خطوط نیز بیانگر اندازه …
یکی از نکات مورد توجه در نرم‌افزار گراف پد، پرداختن به تحلیل‌ها و رسم گراف‌ها و نمودارهای قدیمی آماری است که امروزه در کمتر نرم‌افزاری می‌توان اثری از آن‌ها به دست آورد. یکی از این نمودارها با نام Bland – Altman شناخته می‌شود. این گراف توسط محققان آماری با نام‌های Martin Bland و Douglas Altman معرفی شده‌اند. چند تصویر از آن‌ها را مشاهده می‌کنید. …
منحنی راک ROC Curve که از آن با نام منحنی مشخصه عملکرد سیستم Receiver Operating Characteristics نام برده می‌شود، از ابزارهای تشخیصی عملکرد یک سیستم و یا یک تست و روش درمانی، به حساب می‌آید. با استفاده از نتایج به دست آمده از منحنی ROC می‌توان مفاهیمی مانند نقطه برش Cutoff ، حساسیت Sensitivity و ویژگی Specificity یک تست را به دست آوریم. قبل …
همان‌گونه که می‌دانیم هنگامی که بخواهیم بیشتر از دو گروه را با یکدیگر مورد مقایسه قرار دهیم از تحلیل‌های ANOVA استفاده می‌کنیم. نرم‌افزار گراف پد تحلیل‌های ANOVA را در دو دسته Ordinary و Repeated Measure قرار می‌دهد. تحلیل Ordinary زمانی استفاده می‌شود که گروه‌ها از یکدیگر مستقل باشند. در واقع این نوع آزمون تعمیم یافته آزمون T Test Unpaired است. تحلیل Repeated Measure و …
همان‌گونه که می‌دانیم هنگامی که بخواهیم بیشتر از دو گروه را با یکدیگر مورد مقایسه قرار دهیم از تحلیل‌های ANOVA استفاده می‌کنیم. نرم‌افزار گراف پد تحلیل‌های ANOVA را در دو دسته Ordinary و Repeated Measure قرار می‌دهد. تحلیل Ordinary زمانی استفاده می‌شود که گروه‌ها از یکدیگر مستقل باشند. در واقع این نوع آزمون تعمیم یافته آزمون T Test Unpaired است. تحلیل Repeated Measure نیز …
همان‌گونه که می‌دانیم با استفاده از آزمون‌های پارامتری T Test می‌توانیم به مقایسه بین یک گروه با یک عدد ثابت و از پیش تعیین شده و یا مقایسه بین دو گروه مستقل و یا وابسته با یکدیگر بپردازیم. نرم‌افزار گراف پد، امکانات خوبی جهت انجام فرایند مقایسه بین گروهی چه به صورت ساده و یا پیشرفته، فراهم کرده است. در مثال زیر با …
همان‌گونه که می‌دانیم با استفاده از آزمون‌های پارامتری T Test می‌توانیم به مقایسه بین یک گروه با یک عدد ثابت و از پیش تعیین شده و یا مقایسه بین دو گروه مستقل و یا وابسته با یکدیگر بپردازیم. نرم‌افزار گراف پد، امکانات خوبی جهت انجام فرایند مقایسه بین گروهی چه به صورت ساده و یا پیشرفته، فراهم کرده است. در مثال زیر با …
در مثال زیر با استفاده از نرم‌افزار گراف پد پریسم، نشان داده‌ایم، چگونه می‌توان به سادگی برای چند گروه که به صورت ستونی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند، نمودار رسم کرد. این مثال با نام Entering replicate data در دسته تحلیل‌های Column و در بخش Error bars in column tables قرار دارد. فایل مثال را می‌توانید از اینجا دانلود کنید. وقتی مثال را …
یکی از خوبی‌های نرم‌افزار گراف پد، قابلیت استفاده از آماره‌های توصیفی به جای داده‌های خام در تحلیل است. به معنای آن‌که شما حتی اگر خود داده‌های اصلی و خام را نداشته باشید و تنها نتایج به دست آمده از دادهها، مثلاً میانگین و انحراف معیار آن‌ها را هم بدانید، می‌توانید به تحلیل بین گروه‌ها بپردازید. این مطلب برای داوران مقالات و پایان‌نامه‌ها که …
همان گونه که می‌دانید از آنالیز واریانس یک طرفه One-way ANOVA زمانی استفاده می‌کنیم که بخواهیم بیش از دو گروه به عنوان مثال چند Treatment مختلف را با هم مقایسه کنیم. به همین ترتیب اگر بخواهیم علاوه بر عاملی به نام Treatment که به چند گروه تقسیم شده، فاکتور دیگری مثلا Time را که آن نیز دارای چندین زمان مختلف است، مورد مقایسه قرار …
یکی از انواع تحلیل‌های رگرسیونی غیرخطی و مثال‌های نوشته شده در نرم‌افزار گراف پد با نام RIA or ELISA – Interpolate unknown from sigmoidal curve در دسته تحلیل‌های XY و در بخش Correlation & Regression قرار دارد. فایل مثال و تحلیل‌های انجام شده را می‌توانید از این لینک دریافت کنید. ما در ویدئو آموزشی زیر به بیان و توضیح این مثال پرداخته‌ایم. نحوه یافتن …
*** توضیحات تحلیل پایایی پرسشنامه (Reliability) برگرفته شده از کتاب روش های پیشرفته آماری و کاربردهای آن- انتشارات جامعه‌نگر*** تعاریف پایایی و روایی معمولاً در اولین گام‌های تحلیل پرسشنامه دو مفهوم روایی (اعتبار) و تحلیل پایایی پرسشنامه (اعتماد) مورد بحث قرار می‌گیرند. قابلیت پایایی و روایی به عنوان ابزارهای اندازه‌گیری، در جهت مناسب بودن پرسشنامه‌ای که به منظور تحقیق و بررسی موضوعاتی خاص طراحی …
SPSS از بهترین نرم‌افزارهای تحلیل‌های توصیفی و استنباطی آماری است، که با ارایه انواع روش‌ها، مدل‌ها و آزمون‌های آماری و رسم گراف‌ها و نمودارهای مقالات و پایان‌نامه‌ها، کاربرد فراوانی در علوم مختلف دارد. SPSS با ویژگی‌های منحصر به فرد خود مانند طراحی جداول فراوانی و چندبعدی آماری، انجام آزمون‌های پارامتری و ناپارامتری، محیط کاربری فوق‌العاده، ارایه تحلیل‌های مبتنی بر ستون اعداد، مدل‌های غیرخطی …
گروه بندی با SPSS . در نرم‌افزار SPSS دادهها و مشاهدات در سه نوع و Measure با نام‌های اسمی Nominal ، رتبه ای Ordinal و عددی Scale قرار می‌گیرند. هنگامی که با داده‌های عددی که دارای اندازه‌های حسابی مثبت، منفی و یا اعشار هستند، مواجه می‌شویم، لزوم دسته‌بندی و دسته‌بندی آن‌ها در چند گروه احساس می‌شود. SPSS از بهترین نرم‌افزارهای تحلیل‌های توصیفی و استنباطی …
یکی از انواع تحلیل‌های غیرخطی و مثال‌های نوشته شده در نرم‌افزار گراف پد با نام Eliminating outliers during nonlinear regression در دسته تحلیل‌های XY و در بخش Correlation & Regression قرار دارد. فایل مثال و تحلیل‌های انجام شده آن را می‌توانید از این لینک دریافت کنید. ما در ویدئو آموزشی زیر به بیان و توضیح این مثال پرداخته‌ایم. نحوه یافتن مدل One phase …
انجام آزمون‌های One Sample و Two Sample با نرم‌افزار Minitab نرم‌افزار دوست داشتنی و آموزشی Minitab به طرز شگفت‌آوری مبانی تئوریک آمار را گام به گام و مرحله به مرحله بیان می‌کند. اگر می‌خواهید آمار را به صورت پایه‌ای و اصولی فرا بگیرید، حتماً از Minitab شروع کنید. در ویدئو آموزشی زیر به خلاصه کلاس توضیح آزمون‌های یک نمونه‌ای One Sample و دو نمونه‌ای …
SPSS از بهترین نرم‌افزارهای تحلیل‌های توصیفی و استنباطی آماری است، که با ارایه انواع روش‌ها، مدل‌ها و آزمون‌های آماری و رسم گراف‌ها و نمودارهای مقالات و پایان‌نامه‌ها، کاربرد فراوانی در علوم مختلف دارد. SPSS با ویژگی‌های منحصر به فرد خود مانند طراحی جداول فراوانی و چندبعدی آماری، انجام آزمون‌های پارامتری و ناپارامتری، محیط کاربری فوق‌العاده، ارایه تحلیل‌های مبتنی بر ستون اعداد، مدل‌های غیرخطی …
آنالیز کوواریانس ANCOVA و MANCOVA با نرم‌افزار SPSS در مباحث آمار استنباطی مفهومی به نام آنالیز کوواریانس وجود دارد که به حذف اثرات کمیت‌های مداخله گر Intervener Variables به منظور بیان نتایج با دقت بیشتر، می‌پردازد. آنالیز کوواریانس مدل پیشرفته‌تر آنالیز واریانس می‌باشد، هنگامی که از تحلیل‌های رگرسیونی نیز استفاده می‌کنیم. تحلیل کوواریانس مناسبترین آزمون آماری برای طرح پیش آزمون و پس آزمون دو گروهی می‌باشد. …
براورد اندازه نمونه و یافتن توان آزمون با نرم‌افزار Minitab نرم‌افزار دوست داشتنی و آموزشی Minitab به طرز شگفت‌آوری مبانی تئوریک آمار را گام به گام و مرحله به مرحله بیان می‌کند. اگر می‌خواهید آمار را به صورت پایه‌ای و اصولی فرا بگیرید، حتماً از Minitab شروع کنید. در ویدئو آموزشی زیر خلاصه‌ی کلاس براورد اندازه نمونه در مطالعات و تحقیقات با استفاده از نرم‌افزار …
اهمیت طراحی مدل رگرسیون چه پیش خواهد آمد؟ سوالی است که بشر از ابتدای خلقت به دنبال پاسخ به آن بوده است. پیش‌بینی و درک پدیده‌های آینده از مهمترین مفاهیم مورد بررسی انسان‌ها بوده است و خواهد بود. جالب است که بدانیم علم با طراحی مدل‌های آینده‌نگر و پیش‌بین، البته که نه به صورت قطعی بلکه به صورت احتمالی و با درصدی از …
*** توضیحات خوشه بندی دادهها (Clustering) برگرفته شده از کتاب روش های پیشرفته آماری و کاربردهای آن- انتشارات جامعه‌نگر*** هدف از خوشه‌بندی دادهها هدف از خوشه بندی دادهها آن است که مشاهدات را در گروه‌های متجانس تقسیم کنیم، به گونه‌ای که مشاهدات هر گروه، بیشترین شباهت و مشاهدات گروه‌های مختلف، کمترین شباهت را با هم داشته باشند. در این آموزش به چگونگی انجام …
*** توضیحات آنالیز تشخیصی (Discriminate Analysis) برگرفته شده از کتاب روش های پیشرفته آماری و کاربردهای آن- انتشارات جامعه‌نگر*** آنالیز تشخیصی چیست؟ آنالیز تشخیصی که آن را تحلیل ممیزی نیز می‌گویند، همانند رگرسیون خطی چندگانه است، با این تفاوت که کمیت وابسته نه تنها توزیع نرمال ندارد، بلکه یک کمیت رتبه‌ای و یا اسمی با تعداد گروه‌های محدود است. همان‌گونه که می‌دانیم در …
توضیحات ضریب کاپا در SPSS براساس داده های پرسشنامه برگرفته شده از کتاب روش های پیشرفته آماری و کاربردهای آن- انتشارات جامعه‌نگر ضریب کاپا چیست؟ ضریب کاپا اندازه‌ای عددی بین 1- تا 1+ است، که هر چه به 1+ نزدیکتر باشد بیانگر وجود توافق متناسب و مستقیم است. اندازه‌های نزدیک به 1- نشان‌دهنده وجود توافق وارون و اندازه‌های نزدیک به صفر عدم توافق را …
آزمون دقیق فیشر چیست؟ آزمون دقیق فیشر (Fishers exact test) یکی از آزمون‌های خانواده کای دو است که بررسی وجود ارتباط و یا مستقل بودن دو کمیت گروه‌بندی شده از یکدیگر، می‌پردازد. کاربرد آن نیز زمانی است که تعداد دادهها حداقل در یک خانه نسبت به سایر خانه‌های جدول توافقی اندک باشد. در این آموزش به بررسی آزمون دقیق فیشر و نحوه کار …
یک مطالعه تحقیقاتی بلند مدت که در کنگره بین‌المللی تولیدمثل ISERB 2016 ارایه شده است نشان می‌دهد نرخ باروری کشور که نشان‌دهنده‌ی تعداد فرزندان خانواده‌های ایرانی می‌باشد، در دهه‌های گذشته تا به امروز روند نزولی داشته است (Linear Trend=-0.175) نرخ باروری کشور از گذشته تا امروز در حالی‌که بنابر آمار بین‌المللی Fertility Rate کشور در سال 1335 حدود 6.9 بوده است امروزه در …
گاهی اوقات در یک مطالعه به دنبال مقایسه داده‌های چند گروه با یکدیگر نیستیم، بلکه می‌خواهیم داده‌های جمع‌آوری شده خود را با “یک عدد ثابت” و از پیش تعیین شده مقایسه کنیم. به عنوان مثال ما می‌دانیم که نرخ موفقیت در درمان یک بیماری خاص برابر با حدود 40 درصد است، حال می‌خواهیم اندازه‌ها و اعدادی را که از بررسی یک مرکز درمانی …
توضیحات نوشتار آموزشی (Missing Value) داده های گمشده در SPSS برگرفته شده از کتاب روش های پیشرفته آماری و کاربردهای آن- انتشارات جامعه‌نگر داده های گمشده چیست؟ در یک بررسی و مطالعه بسیار اتفاق می‌افتد که مقادیر برخی از کمیت‌ها اندازه‌گیری نشده‌اند و یا قابل اندازه‌گیری و مشاهده نبوده‌اند. به عنوان مثال در یک پرسشنامه که از سوال‌شونده درخواست می‌شود اطلاعات شخصی خود را …
*** توضیحات خوشه بندی سوالات (Variables Clustering) برگرفته شده از کتاب روش های پیشرفته آماری و کاربردهای آن- انتشارات جامعه‌نگر*** هدف از خوشه‌بندی سوالات (Variables) هدف از خوشه بندی در این آموزش آن است که سوالات و یا همان Variableها را در گروه‌های همانند دسته‌بندی کنیم، به گونه‌ای که کمیت‌ها و سوالات هر گروه، بیشترین شباهت و کمیت‌های گروه‌های مختلف، کمترین شباهت را …